spirituele ontwikkeling | geestelijk bewustzijn | menswording
Achtergronden van de 6 basisoefeningen voor onze spirituele ontwikkeling
en onze bewustzijnsontwikkeling
We zijn, in de tijd gezien in 1899, een nieuwe periode van de mensontwikkeling binnengegaan. Een bijzondere fase waarin steeds meer mensen zich innerlijk bewust worden van hun eigen Ware Ik of Hoger Zelf. Anderen noemen dit ‘grote’ in hun wezen de goddelijke Vonk, Boeddhanatuur of ‘Christus in onszelf’. Deze bijzondere ontwikkeling wordt ook wel de ontwikkeling van de bewustzijnsziel genoemd. Dat wij ons werkelijk bewust worden van ons denken, voelen, willen en ons handelen. En dat we ‘los’ van wetten, regels, eisen en verwachtingen van anderen én in vrijheid zelf-
In ieder mens sluimeren vermogens die hem/haar in staat stellen zich inzichten te verwerven in hogere werelden. De mysticus, de gnosticus, de theosoof hebben dit altijd geweten en spraken altijd over een fysieke wereld, een zielenwereld en een geestelijke wereld. Voor hen waren deze laatste twee even werkelijk als de wereld die met het fysieke oog en zintuigen is waar te nemen.
Wij zijn burgers van twee werelden, van zowel de aardse werkelijkheid als van de geestelijke wereld. In ons ‘woont’ het vermogen ook deze laatste tot ons bewustzijn te brengen, en dat wij beiden als onze werkelijkheid gaan beleven en ervaren. Door ons tegelijk met de geestelijke wereld en de aardse werkelijkheid te verbinden, worden wij de mens die hemel en aarde verbindt en ervaren dit als één werkelijkheid. We ervaren dan iets van de ware mens, de mens-
In het boek ‘De weg tot inzichten in hogere werelden’, geeft Rudolf Steiner een veelheid aan unieke inzichten en opent hij voor ons wegen, om onze sluimerende vermogens en geestelijke talenten te helpen ontwaken en in ons bewustzijn te brengen.
Het is echter geen eenvoudig boek, integendeel, het is meer een werkboek, waarmee je, in het groeien naar geestelijk bewustzijn, een belangrijk deel van je leven onder weg kan zijn.
Rudolf Steiner schrijft uitvoerig over de fase waar de mens door heengaat, wanneer hij/zij haar bewustzijnsziel ontwikkelt. Een ontwikkeling, die je niet zomaar ten deel valt, maar de nodige inspanning vraagt in werken aan je zelf.
Hij vertelt ook hoe er na enige tijd veranderingen optreden in onze ziel. Iedereen heeft weleens gehoord van chakra’s, veelal bekend van de yoga of van een energetische behandeling. Rudolf Steiner geeft aan, dat door de ontwikkeling van onze bewustzijnsziel, ook die chakra’s gaan veranderen. Ze gaan zich ontwikkelen tot nieuwe geestelijke zintuigen, die ons helderziende, helderhorende en heldervoelende informatie geven. In het bijzonder het hartchakra maakt een krachtige ontwikkeling door. Het is immers het Centrum in onze ziel. Het is het geestelijke hartchakra, waarin we de liefde voor alles wat leeft, kunnen ervaren. Een Liefde groter dan de menselijke liefde van ’houden van’. Het is het orgaan dat kosmische Liefde in zich op kan nemen en deze Liefde doet uitstromen naar een ieder en alles dat die Liefde nodig heeft.
Nu het geestelijke hart in ons, het zo kwetsbare hartchakra, zich begint te openen, vraagt dit een zorgvuldige verdere ontwikkeling. Het hartchakra wordt ook wel de 12 bladige lotusbloem genoemd. Waarom is dat belangrijk?
Rudolf Steiner zegt hierover: “De ontwikkeling van de 12 bladige lotusbloem schenkt ons ook een diepgaand gevoel voor de natuurprocessen. Uit alles wat op groei en ontwikkeling berust, stroomt zielenwarmte. Alles wat vergaat en in afbraak en verval verkeert, wordt gekenmerkt door zielenkoude”. Nu we bewuster worden, groeit ook onze innerlijke gevoeligheid voor velerlei geestelijke verschijnselen (ook het opgroeien en het afsterven). We gaan als vanzelf achter de aardse verschijningvormen kijken en voelen. Rudolf Steiner vervolgt: ‘om haar (het hartchakra) gelijkmatig te ontwikkelen, moeten we beheer verwerven over een zestal belangrijke zielenactiviteiten.’
Hij beschrijft de eigenschappen en, schrik niet, heel stellig wat er mis gaat als we hierover geen meesterschap verwerven. Hieronder een samenvatting van zijn woorden.
- Het 1e zielenproces is het regelen en innerlijke beheersen van de gedachtestroom. Rondfladderende zinloze en onlogische gedachten bederven de vorm van deze lotusbloem. Hoe meer de ene op de andere gedachte volgt en het onlogische uit de weg wordt gegaan, des te meer krijgt dit zintuig zijn vorm.
- Als 2e gaat het erom dat de leerling (Steiner noemt de mens op weg naar geestelijke bewustzijn ‘leerling’) dezelfde consequentie trekt voor zijn handelen. Elke disharmonie in handelen is verderfelijk en misvormt de lotusbloem. Iedere volgende handeling van de leerling behoort als van zelfsprekend (‘logisch’) altijd voort te vloeien uit de vorige, anders kan dit zintuig zich nooit ontwikkelen.
- Het 3e is het aankweken van volharding of standvastigheid. De leerling laat zich niet door personen of gebeurtenissen beïnvloeden of uit het veld slaan. Hindernissen en gevoelige, emotionele tegenslagen zijn voor hem een uitdaging om te overwinnen en geen reden tot opgeven.
- De 4e is verdraagzaamheid jegens mensen, andere wezens en ook feiten. De leerling onderdrukt alle overbodige kritiek op hetgeen onvolmaakt, kwaadaardig en slecht is en probeert veeleer alles te begrijpen wat op zijn weg komt. Hij probeert zich voortdurend in de situatie van de ander te verplaatsen.
- Het 5e is onbevangenheid jegens alle levensverschijnselen. De leerling treedt in zijn handelen ieder mens, ieder wezen met vertrouwen tegemoet. Hij zegt nooit ‘dat geloof ik niet’. Hij is ieder moment bereid zijn mening, zijn opinie in het licht van dit nieuwe te onderzoeken en te herzien. Hij blijft steeds ontvankelijk voor alles wat op zijn weg komt.
- Het 6e is dat de leerling zich een zekere evenwichtigheid (gelijkmoedigheid) in het leven eigen maakt. Hij streeft ernaar deze gelijkmoedige stemming te bewaren, of hem nu leed of vreugde overkomt. Het pendelen tussen hemelhoog juichend en tot sterven toe bedroefd zijn, leert hij zichzelf af.
Neven-
Rudolf Steiner gaf ook aan, hoe deze zielenactiviteiten in de vorm van zogenaamde ‘neven’-
Ook als je niet wilt mediteren zijn deze oefeningen goed om te doen. Je leert jezelf beter kennen en het leven wordt er interessanter door.
In het boekje ‘Het zesvoudige pad’ heeft Joop van Dam deze zes als ‘basisoefeningen voor spirituele ontwikkeling’ heel praktisch uitgewerkt.
Onder het tabje ‘6 basisoefeningen’ vind je een samenvatting van deze oefeningen, die je zelf kan doen. Zoals beschreven, zit de moeilijkheidsgraad van de oefeningen in het volhouden. We hebben zelf ontdekt, dat samen oefenen, niet alleen heel plezierig is, maar elkaar enorm inspireert en bemoedigt om de oefening werkelijk een langere tijd vol te houden, tot je ze in je gewone dagelijks leven integreert.
Klik op tabje workshop als je hierover meer wilt weten.
In onze workshops behandelen we die zes zieleneigenschappen en de oefening natuurlijk veel uitgebreider.
6 basisoefeningen
voor spirituele ontwikkeling en het openen van ons hart(chakra)
